TÜRKİYE'NİN İLK TRANSGENİK HAYVANLARINI ÜRETTİLER

Ülkemizin ilk klon canlıları olan Oyalı ve Zarife’yi üreten, İÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sema Birler başkanlığındaki ekip, Hawaii Üniversitesi araştırıcılarıyla ortaklaşa bir çalışma gerçekleştirerek ülkemizin ilk transgenik tavşanlarını üretti. Yavrular, İÜ Veteriner Fakültesi, Dölerme ve Suni Tohumlama Ana Bilim Dalı’nda 24 Temmuz 2013 tarihinde doğdu. Şu an gayet sağlıklı olan yavrulara,  anneleri bakmaktadır.

Hayvanlardaki gen temelli çalışmalar; birçok hastalığın sebebi ve tedavi yöntemlerinin araştırılmasında, aşı, ilaç, tanı yöntemlerinin geliştirilmesinde ve endüstriye yönelik ürünlerin üretilmesinde çok önemli olanaklar sağlamaktadır.

İlk kez bir bakteride 1973 yılında uygulanan transgenik teknoloji sonraki yıllarda memeli hayvanlarda denenmiş ve günümüze kadar pek çok uygulama alanı bulmuştur. Özellikle diyabet, kanser, Alzheimer gibi çok sayıda hastalığın oluşma nedenleri ve tedavileri konusunda, transgenik çalışmalar bizlere hayati bilgiler vermektedir.

Transgenik çalışmaların önemli bir diğer kullanım alanı ise sentetik olarak üretilemeyen biyofarmasötiklerin, yani ilaç veya ilaç benzeri maddelerinin, transgenik canlılar aracılığıyla üretilebilir olmasıdır. Biyolojik ilaç fabrikalarının oluşturulması yolunu açacak bu çalışmalar ile hayvan sütü gibi kolay elde edilebilen hayvansal ürünlerden değerli ilaç ve ilaç benzeri maddelerin üretimi mümkün olmaktadır. Avrupa İlaç Dairesi, 2006 yılında transgenik keçilerin sütünden, 2009 yılında ise transgenik tavşanların sütünden elde edilen ilaçların insanlar tarafından kullanılmasına onay vermiştir.  

Ülkemize bu tür ilaçlar ithal olarak gelmekte ve sağlık harcamalarında ciddi maliyet artışlarına neden olmaktadır.

TÜBİTAK tarafından hazırlanan “Vizyon 2023” Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2003-2023 Strateji Belgesi ve TC Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) İlaç Sanayii Özel İhtisas Komisyonu Raporu’nda “Transgenik Teknoloji ile İlaç Üretilmesi” stratejik amaç olarak belirtilmiştir. İstanbul Üniversitesi, ülkemizin ilk transgenik tavşanlarını üreterek bu stratejik amaç çerçevesinde çok önemli bir adım atmış olup, transgenik hayvan sütünden değerli ilaçların üretimi için yapılan bilimsel çalışmalarda son aşamaya gelmiştir.

21. yüzyılda genetik biliminin insan ve hayvan sağlığına devasa katkılar yapacağı ve teknolojileri elinde bulunduran ülkelerin, çok önemli bir gücü de elinde tutacağı açıktır. Özellikle insan sağlığını ilgilendiren alanlarda dışa bağımlılığın ortadan kaldırılması, bir ülkenin egemenliği açısından çok önemlidir.

Ülkemizin en köklü üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi, birçok alanda olduğu gibi genetik ve biyoteknoloji alanında da öncü olmaya devam etmektedir.

ARTUKLU HABER AJANSI-İSTANBUL