DİKA`DAN MARDİN`DE COĞRAFİ İŞARETLER SEMPOZYOMU

DİCLE Kalkınma Ajansı tarafından Dicle Bölgesi Yöresel Ürünler Coğrafi İşaretler Sempozyumu geniş bir katılımla Mardin’de gerçekleştirildi. İki gün süren sempozyumda beş farklı oturumda çeşitli konu başlıklarıyla sunumlar yapıldı.

 

 

Dicle Kalkınma Ajansı, Yöresel Ürünler Coğrafi işaretler Türkiye Araştırma Ağı (YUCİTA) TRC3 Bölgesindeki Mardin, Siirt, Şırnak ve Batman il ve İlçelerinden bulunan Oda ve Borsalar işbirliği ile Türkiye Coğrafi İşaretler Beşiği Yukarı Mezopotamya Uluslararası Sempozyumu 6-7 Ekim 2017 tarihlerinde Mardin'de  gerçekleştirildi.

 

Sempozyuma  DİKA Ajansı  Yönetim Kurulu Başkanı Mardin Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mustafa Yaman, DİKA Ajansı  Genel Sekreteri Yılmaz Altındağ,Mardin Milletvekili Ceyda Bölünmez Çankırı, Batman Üniversitesi Rektörü Aydın Durmuş,   TRC3 Bölgesinde bulunan Odalardan/Borsalardan Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tutaşı, Genel Sekreteri Çetin Sasa, Kalite ve Akreditasyon Sorumlusu Sibel Gültekin; Kızıltepe Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şahin, Genel Sekreteri Abdulkadir Şahin, Genel Sekreter Yardımcısı Metin Sert; Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Dündar, Genel Sekreteri Ahmet Aslan, Kalite ve Akreditasyon Sorumlusu Velit Aydın; Nusaybin Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Aktaş, Genel Sekreteri Abdullah Dal, Kalite ve Akreditasyon Sorumlusu Ercan Çelik; Nusaybin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahsum Özmen, Genel Sekreteri Abdulkadir Güneş, Kalite ve Akreditasyon Sorumlusu İlhan Özmen; Batman Ticaret Borsası, Batman Ticaret ve Sanayi Odası, Siirt Ticaret ve Sanayi Odası, Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası ve Cizre Ticaret ve Sanayi Odası’nın yöneticileri ve personelleri; TOBB Reel Sektör Ar-Ge, Uygulama Dairesi Uzman Yardımcısı Altuğ Gül; Batman İli Oda/Borsa Akademik Danışmanı ve Batman Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gökhan Karhan; Mardin İli ve İlçeleri Oda/Borsa Akademik Danışmanı ve Mardin Artuklu Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Behzat Ekinci katıldı.

 

 

Uluslararası Sempozyumda, çok sayıda yerli ve yabancı katılımcı sunum yaptı. Bunlardan bir kısmı şöyleydi: Coğrafî İşaretler: Beslenme ve Sürdürülebilir Kırsal Kalkınmanın Temel Kaldıraçları, Prof. Dr. Jean-Louis Rastoin, UNESCO; Küreselleşen Dünyada Coğrafî İşaretler, Dr. Pınar Nacak, YüciTA; Türkiye’de Coğrafî İşaretler, Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, YüciTA; 6769 Sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu ve Coğrafî İşaretlerde Yeni Dönem, Hakan Kızıltepe, Türkiye Patent Enstitüsü; Fransa’daki Coğrafî İşaret Denetim Mekanizmaları, François Luquet, QUALISUD; Yöresel Ürünlerin Tanınması ve Coğrafî İşaretlerin Yönetişiminde Bir Örgütlenme Modeli Olarak Kümelenme Stratejisi, Selma Tozanlı, CIHEAM/IAMM; DİKA Bölgesinin Coğrafî İşaretler Serüveni, Murat Erçin, DİKA; DİKA Bölgesinde Seçilen Ürünlerin Tescil Süreçleri, Yrd. Doç. Dr. Ebru Sakar, Harran Üniversitesi.

 

Uluslararası sempozyumun açılış konuşmasını yapan DİKA Ajansı Genel Sekreteri Yılmaz Altındağ TRC3 Bölgesi’nde kaybolmaya yüz tutmuş yerel ürünlerin gün ışığına çıkmasına, tanıtımına, pazar oluşmasına katkı sağlamak amacı ile bu sempozyumu gerçekleştirdiklerini belirtti. Kırsal kalkınma ile bölgesel kalkınmaya önemli katkısı olan coğrafik işaretlerin dünyada olduğu gibi ülkemizde de önem kazandığını ifade eden Genel Sekreterimiz “Potansiyelimizin zenginliğine rağmen AB’ye oranla bu durumdan çok az faydalandığımız bir gerçek. Ajansımız birlikte çalışma kültürü ile yerel potansiyeli harekete geçirip, yerel ürünlere katma değer kazandırmak için güç birliği yapmıştır. Bölgemizde marka değeri olabilecek birçok ürünü tescile aday gösterdik. Böylece yerel ve kırsal kalkınmayı hızlandıran, tanıtımı sağlayan, geleneksel üretimi koruyan pazar bulan, biyolojik çeşitliliği koruyan, markalaştıran coğrafik işaretler projesinde başta YUCİTA olmak üzere Bölgemizdeki üniversitelerimiz, ticaret odalarımız, ticaret borsalarımız, tarım il müdürlüklerimiz meslek kuruluşlarımız ve sivil toplum kuruluşlarımız ile Bölge’nin ticari potansiyelini ve yerel kaynaklarını harekete geçirmeyi amaçladık” dedi.

 

YÜCİTA Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu ise yaptığı konuşmada YÜCİTA’nın kurulduğu tarihten bu tarafa Türkiye’nin bütün bölgelerinde ulusal ve uluslararası etkinlikler düzenlediğini bu etkinliklerin en anlamlısının Mardin etkinliği olduğunu söyledi. Prof. Dr. Tekelioğlu “Mardin bizim için çok özel, çok farklı bir yer; çünkü burası bir kültürler beşiği. Değişik etnik grupların birlikte yüzlerce yıl beraber yaşadıkları bir tolerans kenti. Burası onlarca uygarlığın geçtiği Yukarı Mezopotamya Bölgesi bu yönüyle bizim için çok anlamlı. Geçmişte değişik kalkınma ajansları ile çalıştık ama; inanın bu konuya bu kadar yürekten bağlı ciddi bir kalkınma ajansıyla ilk kez karşılaştık. Bu toplantı aslında Bursa’da olacaktı. Ben Mardin’de yapılmasına YÜCİTA’nın kayıtsız kalamayacağını düşündüm ve kendilerine önerdim onlarda eksik olmasınlar hemen kabul ettiler. DİKA ile beş ay birlikte çalıştık; böylece bu güzel sempozyum ortaya çıktı. Yukarı Mezopotamya Coğrafi İşaretler potansiyeli yönünden son derece güçlü bir bölge, çok değişik ürünleri var, göz kamaştıran el sanatları var; bunların mutlaka değerlendirilmesi gerekir. Bizi çok mutlu eden bir taraf DİKA’nın bunun son derece bilincinde olması. Onların ilgisi olmasaydı bugün hiçbirimiz burada olmayacaktık. Bu yüzden ben DİKA’ya tekrar teşekkür ediyorum” dedi.

 

TRC3 Bölgesinde bulunan Odaları/Borsaları adına konuşan Odamız Yönetim Kurulu BaşkanıMehmet Ali Tutaşı programın önemine vurguda bulunarak bütün Odalar/Borsalar olarak bu tür faaliyetlerin icrasında üzerlerine düşeni fazlasıyla yerine getirmeye hazır olduklarını ifade etti.

Coğrafi işaretler üretiminin canlandırılması, ürünlerinin katma değerinin arttırılması ve kırsal istihdamın sürdürülebilirliğinin sağlanması bakımından ekonomik ve kırsal kalkınmada stratejik hale gelmiştir.

Ülkemiz son dönemlerde elde başarılara bağlı olarak artık kısa vadeli hedeflerden ziyade orta ve uzun vadeli sürdürülebilir hedefler üzerinde yoğunlaşmış, ekonomik açıdan büyük atılımlar gerçekleştirmiştir. Bu atılımların devamını korumak ve 2023 hedeflerimize ulaşabilmek için Ar-Ge, İnovasyon, Tasarım ve Markalaşma ilgili çalışmalara ağırlık vermek gerektiği açıktır.

 

Hem ulusal hem de uluslararası boyutta ekonomik kazanımlar sağlayan kırsal kalkınmanın desteklenmesinde başrol oynayan coğrafi işaretler de bir markalaşma konusudur.

 

İstatistik verilere göre bir ürünün coğrafi işaretinin alınması piyasa değerinin yüzde 20’nin üstünde artış sağlamaktadır. İhracata da büyük  katkı sağlamaktadır.

 

Uluslararası kaynaklara bakıldığında Fransa coğrafi işaretli ürünlerinde elde ettiği gelirin gıda endüstrisinin

Yıllık toplam ihracatının yüzde 30’unu karşılamaktadır. AB de ise coğrafi işretli gıda ürünlerinde 12.5 milyar Euro gelir elde etmektedir.

 

Ülkemizin tüm şehirleri kendi öz değerlerine sahip çıkma konusunda hummalı bir çalışma içerisine girmiş, ilimizin öz değerlerini markalaştırma konusunda çalışma içerisindeyiz. Mardin taşı, badem şekeri ve yöresel yemeklerimizden kaburga dolması, kibe, sembusek, ikbebet coğrafi işareti alınmış, diğer ürünlerimiz coğrafi işaretini almak için  gerek valilik gerekse odalarımız ve Dika çalışmalarını sürdürmektedir.

 

Temennimiz AB Coğrafi İŞARETİ Alan Gaziantep baklavası, aydın incir ve Malatya kaysısı gibi her ilin en az bir ürünün AB Coğrafi İşaret almasıdır.

 

Ayrıca coğrafi işaret müracaatlarında yasalarda yaşanan sorunları gidererek hükümetimiz yasal düzenleme yaparak 2016 yılı aralık ayında meclisimizce kabul, Cumhurbaşkanımızın onayı ile 10.01.2017 tarihinde 6769 sayılı kanunla yürürlüğe girmiştir.

 

Yeni kanunda yapılan en büyük değişiklerden birisi 49 uncu denetim maddesidir. Maddeye göre denetim raporların sunulması Türk Patent ve Marka Kurumuna 10 yıldan 1 yıla indirilmiştir dedi.

 

Konferansın ardından Sempozyum oturumlarına geçildi. İlk oturum “Türkiye Coğrafi İşaretlerin Neresinde?” ikinci oturum “Coğrafi İşaretlerde Türkiye’den Örnek Olaylar” üçüncü oturum “Coğrafi İşaretlerde Anadolu’dan Yansımalar” dördüncü oturumda “Coğrafi İşaretlerde Yönetişim ve Denetim” beşinci ve son oturumda “Coğrafi İşaretler ve Mardin: Bir Mezopotamya Gerçeği” konu başlıklarıyla gerçekleştirildi.

 

Sempozyumla eş anlı olarak icra edilen diğer bir faaliyet ise “TRC3 Bölgesi Yöresel Ürünler Sergisi’’ydi. Mardin Ticaret ve Sanayi Odası, Kızıltepe Ticaret Borsası, Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası, Nusaybin Ticaret Borsası, Nusaybin Ticaret ve Sanayi Odası öncülüğünde; Batman Ticaret Borsası, Batman Ticaret ve Sanayi Odası, Siirt Ticaret ve Sanayi Odası, Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası ve Cizre Ticaret ve Sanayi Odası’nın ortak bir faaliyeti olan sergide coğrafî işaret potansiyeline sahip çok sayıda ürünün tanıtımı ve promosyonu gerçekleştirildi. Bu kapsamda hem sergilenen hem de katılımcılara ikram edilen ürünlerden bir kısmı şöyleydi:

 

Mardin Ürünleri: Mardin Mezrone Üzümü, Midyat Pekmezi, Midyat Ekşi Kavunu, Kızıltepe Mercimeği, Kızıltepe Ğurs (Xurs) İnciri, Derik Halhalî Zeytini, Derik İnciri, Mardin Yöresel Pekmezi, Mardin Mırrası, Mardin Pestili, Midyat/Kızıltepe Tandır Ekmeği, Mardin İkliçe Ekmeği, Midyat Acur Turşusu, Mardin Kıtır Ekmeği, Mardin Sumağı, Mardin Bıttım Sabunu, Mardin Bıttım Kahvesi;

 

Batman Ürünleri: Sason Çileği, Gercüş Mezrone Üzümü, Gercüş Cevizli Sucuğu, Gercüş Üzüm Pestili, Gercüş Pekmezi, Hasankeyf İnciri, Hasankeyf Bademi, Batman Karpuz Çekirdeği;

 

Siirt Ürünleri: Siirt Bıttımı, Siirt Bıttım Kahvesi, Siirt Zivrik Narı, Siirt Sumağı, Siirt Kuru Ekmeği, Siirt Sahlebi, Pervari Karakovan Balı, Siirt Fıstığı;

 

Şırnak Ürünleri: Beytüşşebap Karakovan Balı, Otlu Peynir, Ceviz.

 

Programda, “TRC3 Bölgesi’nin Yöresel Tarım ve Gıda Ürünleri” isimli bir eser de dağıtıldı. Mardin İli ve İlçeleri Odalarının/Borsalarının DİKA ile ortak bir faaliyeti olan bu eserin içeriği geniş bir ekibin yoğun çalışmasıyla hazırlandı.

 

İki gün süren programın çok sayıda ziyaretçisi de vardı. Hem sempozyuma hem de sergiye yoğun ilgi gösteren ziyaretçiler, Mardin’de ilk defa bu tarzda düzenlenen programı çok beğendiklerini belirttilerek devamını dilediler.

 

 

ARTUKLU HABER AJANSI-MARDİN