Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Doğan Bekin, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Mardin İli sulama projelerinde yaşanan sorunlara ilişkin TBMM'ye yazılı soru önergesi verdi.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
Aşağıdaki sorularımın T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mehmet Fatih KACIR tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını, Anayasa’nın 98. ve Türkiye Büyük Millet Meclisi içtüzüğünün 96’ncı maddeleri gereğince saygılarımla talep ederim. 15.08.2025
Doğan BEKİN
İstanbul Milletvekili
Güneydoğu Anadolu’da yaşayan insanlarımızın gelir düzeyini ve yaşam kalitesini yükseltmeyi, bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarını gidermeyi ve ulusal düzeyde ekonomik gelişme ve sosyal istikrar hedeflerine katkıda bulunmayı amaçlayan Güneydoğu Anadolu Projesi ülkemizin yüzde 9,7 alanında (75 bin kilometrekare,7,5 milyon hektar) 9 milyon insanın yaşadığı Kilis, Gaziantep, Adıyaman, Şanlıurfa, Mardin, Diyarbakır, Batman, Siirt ve Şırnak illerini kapsamaktadır. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), bölgesel kalkınmanın yanında aynı zamanda ülkemizin tarımsal üretim kapasitesini artıracak, bölgesel eşitsizlikleri ortadan kaldıracak bir yatırım projesidir. 2024-2028 yıllarını kapsayan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Eylem Planı kapsamında oluşturulan öncelikli dönüşüm programlarında öne çıkan “Sulama Programı” büyük önem taşımaktadır. Tarımda hassas dönüşüm programı kapsamında Mardin Sulamaları projeleri yer almaktadır. Proje kapsamında, hâlihazırda devam eden ve toplam alanı 19.874 hektar olan Mardin Ceylanpınar Ovaları Cazibe Sulaması 3. Kısım Şebeke İkmali (5.708 hektar) ile Mardin Depolaması Cazibe Sulaması (14.166 hektar) projelerinin tamamlanması hedefi yer almaktadır. Ayrıca 55.715 hektar alanı sulayacak olan ve Mardin Depolaması Pompaj Sulaması 1. ve 2. Kademe Şebeke inşaatlarının tamamlanması da hedeflenmektedir. Ancak yarım asırdan fazla süredir devam eden her geçen yıl daha fazla alanının devre dışı bırakıldığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi Projesi’nde Harran bölgesine planlama dışı verilen sular Mardin Ana Kanalı’ndan Harran’a aktarılıp Mardin’in tarım arazilerine verilmediği için 35 köyün susuz kaldığı ve Y11 ile Y19 hatları arasındaki sulama projelerinin iptal edildiği kamuoyuna yansımıştır. Azalan yağışlar nedeniyle bölgede su miktarı düşerken, yaşanan yüksek sıcaklıklar da suyun buharlaşma miktarını artırmaktadır. Ayrıca artan nüfus ve tarımsal faaliyetler ile suya olan ihtiyacı daha da artırmaktadır. Bu durum bölgedeki su paylaşımı kaynaklı sorunların çözümünü daha da zor hale getirmektedir. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında yapılan ve yapılması planlanan faaliyetlerin sürdürülebilirliği de dikkate alınarak acilen gözden geçirilmesi ve gündeme alınan projelerin zaman kaybetmeden bitirilmesi büyük önem taşımaktadır.
Bu bağlamda;
1-GAP Sulama Projelerinin hâlâ tamamlanmamış olmasının gerekçeleri nelerdir? Projelerin gecikmesine neden olan idari, teknik veya mali engeller var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?
2-Mardin bölgesinde proje kapsamına alınan veya yapımına başlanan ancak daha sonra kapsam dışı bırakılan yerler var mıdır? Varsa proje dışında bırakılma gerekçeleri nelerdir?
3- Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Eylem Planı kapsamında daha önceki yıllarda yer alan ve Kızıltepe ile Derik ovasını içine alan (Y11 ve Y19) sulama projeleri neden eylem planı kapsamından çıkarılmıştır?
4- “Mardin Sulamaları” projelerinin ne kadarlık kısmı tamamlanmıştır? Geri kalan kısımlar ne zaman tamamlanması planlanmaktadır?
5- Bölgenin su ihtiyacı dikkate alındığında “Mardin Sulamaları” projeleri kapsamında deneme amaçlı Mardin Ana Kanalı’na verilen suyun kalıcı hale gelmesi için Bakanlığınızca yürütülen bir çalışma mevcut mudur?
6- GAP sulama projelerinde Mardin Ana Kanalı’nın tamamlanamayan alanları nedeniyle çiftçinin yaşadığı üretim kayıpları ve gelir kayıplarına ilişkin Bakanlığınızca acil bir eylem planı yapılmış mıdır?
7- Artan nüfus ve tarım faaliyetleri ile suya olan ihtiyaç dikkate alındığında ilave sulama projelerinin hayata geçirilmesine yönelik bir çalışmanız var mıdır? Bu konuda ilgili bakanlıklar ile birlikte yürütülen eylem planları oluşturulmakta mıdır?
ARTUKLU HABER AJANSI-ANKARA
10824,5%-1,15
40,87% 0,11
47,71% 0,15
4393,19% 0,35
7053,04% 0,00