2017 Yılı Faaliyet Raporu?nu İBB Meclisi?ne sunan İSKİ Genel Müdürü Fatih Turan, 7 milyar 23 milyon 931 bin TL?lik 2017 yılı bütçesinin yüzde 32?sini yatırımlara ayırdıklarını belirterek, ?Barajlardaki buharlaşmayı önleyecek bilimsel bir çalışma başlattık. İstanbul?da 3 yıl içerisinde biyolojik ve ileri biyolojik atıksu arıtma oranını yüzde 90?ın üzerine çıkaracak yatırımlar yapıyoruz? dedi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, İSKİ’nin 2017 Yılı Faaliyet Raporu’nu görüştü. Faaliyet Raporunu Belediye Meclisine sunan İSKİ Genel Müdürü Fatih Turan; planlama, yatırım, işletme ve diğer tüm faaliyetlerini kapsayan 7 milyar 23 milyon 931 bin TL’lik 2017 yılı bütçesinin 2 milyar 84 milyon 840 bin TL’sini yatırımlara ayırdıklarını belirterek, şöyle konuştu;
“Toplam 6 milyon 360 bin abonesi bulunan İSKİ’nin 2017 bütçesinin yüzde 32’sini yatırımlarımız oluşturuyor. Bu rakamlar; İSKİ?nin dünya çapında itibarlı, güçlü ve güvenilir bir kurum olduğunu idari ve mali açıdan ispatlamaktadır. Desteklerini bizden esirgemeyen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Mevlüt Uysal’a ve siz değerli meclis üyelerimize teşekkür ederim.”
İSTANBUL’A İÇİLEBİLİR KALİTEDE SU VERİLİYOR
15 milyonu aşan İstanbul’a 7 gün 24 saat kesintisiz içilebilir kalitede su verdiklerini belirterek, “Suyun kalitesini kontrol etmek için, online izleme uygulamalarımızla takip ediyor, kaynağından musluklara kadar yılda 10 bin farklı noktadan periyodik olarak alınan numuneleri onlarca parametrede test ediyoruz. Analiz sonuçları göstermektedir ki; İstanbul’un suyu Türk Standartları Enstitüsü, Dünya Sağlık Örgütü, ABD Çevre Koruma Ajansı ve Avrupa Birliği kriterlerinde sağlıklı ve içilebilir kalitededir. Şu ada 19 tesisimizde suyu yüksek kalitede arıtarak şehrimize veriyoruz. Bir taraftan da modern içme suyu arıtma tesisleri inşa ediyoruz. Klor Ölçüm Sistemleri projemiz, Yerel Yönetimler Arası En İyi Uygulama Yarışması’nda Kongre Özel Ödülüne layık görülmüştür” diye konuştu.
İstanbul’da barajların doluluk oranının yüzde 88 dolu olduğunu, ülke olarak son 44 yılın en kurak döneminin yaşanmasına rağmen 765 milyon metreküplük su rezervi bulunduğunu ifade eden Fatih Turan, İstanbulluların günlük ortalama 2 milyon 800 bin metreküp su tükettiğini, bunun Bayburt, Iğdır ve Kilis gibi şehirlerinin 1 yılda kullandığı suya eşit olduğunu söyledi.
MELEN BARAJI’NIN YÜZDE 90’I TAMAMLANDI
İstanbul?a Melen?den ve Istrancalar?dan da su getirdiklerini, 2017 yılında İstanbul’a verilen 1 milyar 20 milyon metreküp suyun 4’te birine tekabül eden 263 milyon metreküpünü Melen’den aldıklarını ve yüzde 8’ini de Istrancalar’dan temin etiklerini bilgisini veren Turan, şehrin bugün ve yarın ihtiyaç duyacağı suyu hesap ederek, küresel iklim değişikliğine bağlı en kötü senaryoları gözeterek gerekli tedbirleri aldıklarını dile getirdi.
“Melen, yıllık 1 milyar 653 milyon metreküp verime sahip İstanbul?un suyunun sigortasıdır” diyen Turan, 1. ve 2. etabı tamamlanan projenin 3. Hat inşaatının yüzde 96?sını tamamladıklarını proje kapsamında 3. Terfi İstasyonu, Terfi Hattı ve 30 bin metreküplük Terfi Deposu’nun inşaatının devam ettiğini anlattı.
Melen Çayı üzerine yapılan Melen Barajı’nın yüzde 90’ının bittiğini, baraj tamamlandığında İstanbul’un kaynaklarına yılda 1 milyar 77 milyon metreküp daha su kazandırmasının yanı sıra Sakarya’ya da su temin edeceğini aktaran Turan, bunun neredeyse tek başına bütün İstanbul’un su tüketimini karşılayabilecek bir büyüklük olduğunu söyledi.
DSİ’nin de İstanbul’u susuz bırakmamak için 184 milyon metreküp kapasiteli Osmangazi - İsaköy ve 117 milyon metreküp kapasiteli Sungurlu Barajlarının yapımına yakında başlayacağını açıklayan Turan, Osmangazi ve Sungurlu Barajları, Ömerli İçme Suyu Arıtma Tesisinin beslediği Beykoz haricindeki Anadolu Yakası’ndaki tüm ilçeler ile Avrupa Yakası’nda Bakırköy’e kadar olan sahil şeridine destek vereceğini söyledi.
ÇEVRECİ YATIRIMLA REZVE DERESİ’NDEN SU ALINACAK
Avrupa Yakası’nda ise sahil şeridi haricinde kalan tüm ilçelere su verecek olan 118 milyon metreküp kapasiteli Karamandere Barajı için de planlama çalışmalarının devam ettiğini ifade eden Turan, Rezve Deresi’nden de yıllık 235 milyon metreküp su almayı planlıklarını söyledi. Suyu Rezve Deresi’ndeki eşsiz tabiata zarar vermeden taşıyacaklarını, bu 3 baraj ve Rezve Deresi’yle birlikte İstanbul’a yıllık toplam 592 milyon metreküp ilave su sağlamış olacaklarını belirten Turan, Beykoz’da hizmet veren Elmalı-2 Barajı?nda bakım çalışmasını da tamamladıklarını söyledi.
Toplam 1 milyon 540 bin metreküp kapasitesiyle İstanbul?un mevcut en büyük tesisi olan Ömerli İçme Suyu Arıtma Tesisleri’nde 500 bin metreküp kapasiteli Emirli 2. Kademe İçme Suyu Arıtma Tesisini inşa ettiklerini belirten Turan, 120 bin metreküp kapasiteli Terkos İçme Suyu Arıtma Tesisi ile 100 bin metreküplük Taşoluk 2. Kademe inşaatının da devam ettiğini söyledi.
Ağırlıklı olarak kuyu suyu kullanan ve bulanıklık sorunu yaşayan Çatalca ve Silivri’nin bazı bölgelerine de toplam 48 bin meteküp kapasiteli içme suyu arıtma tesisleri inşa ettiklerini ve Mayıs ayında açılacağını dile getiren Turan, “İSKİ olarak inşaatı devam eden ve planlanan tesisleri 2021 yılına kadar tamamlayarak İstanbul?un içme suyu arıtma kapasitesini 4 milyon 395 bin metreküpten, 6,5 milyon metreküpe ulaştıracak, arıtma kapasitemizi yüzde 48 oranında artırmış olacağız” diye konuştu.
BARAJLARDAKİ BUHARLAŞMA “FİLM TABAKASI” İLE ÖNLENECEK
İstanbul?a yeni su kaynakları temin etmenin ve mevcutları yenilemenin yanında barajlarda buharlaşmayla oluşan su kaybını önlemek için Ar-Ge çalışması yaparak yeni bir projenin ihale sürecine başladıklarını belirten Turan, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Uygulanan yöntemde su yüzeyinde film tabakası oluşturulmakta ve buharlaşma 3’te 1 oranında azaltılabilmektedir. 7 Ay sürecek çalışmayla yerli kaynaklar kullanılarak uygulamanın ekolojik hayata ve buharlaşma üzerine etkileri ile kuraklık dönemlerinde uygulanabilirliğini araştıracağız.”
İçme suyu havzalarını yapılaşmalardan korumak ve ekolojik çeşitliliği muhafaza etmek için mutlak koruma alanlarını kamulaştırdıklarını belirten Turan, “Bugüne kadar kamu alanları dahil kamulaştırma çalışmaları neticesinde yüzde 92’lik bir kamulaştırma oranına ulaştık. Bugüne kadar İdaremiz tarafından -2017 birim fiyatlarıyla- yaklaşık 4,5 milyarlık kamulaştırma bedeli ödenmiştir. Havzalara birçok çeşitte yaklaşık 765 bin ağaç ve meyve fidanı diktik. Kamulaştırılan mutlak koruma alanlarının tamamını yılsonuna kadar ağaçlandırmayı hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
Yapılan çalışmalar sayesinde 2017 yılının ilk 4 ayına kıyasla 2018 yılında meydana gelen arıza sayısında yüzde 32 oranında düşüş tespit edildiğini belirten Fatih Turan, Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağlayacak ve İstanbul?un stratejik önemini artıracak olan 3. Havalimanına su vermeye başladıklarını söyledi.
YERLİ TEKNOLOJİ GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ İLE ENERJİ TASARRUFU
İSKİ’nin içme suyu ulaştırmak ve atık suları uzaklaştırmak için bütün İstanbul?un tükettiği enerjinin yüzde 3,35’ini tek başına kullandığına dikkat çeken Fatih Turan, enerji giderlerini azaltmak için tesislerdeki su depoları, havuzlar, bina çatıları ve uygun araziler üzerine Güneş Enerjisi Santralleri kurduklarını söyledi.
İkitelli Fatih Sultan Mehmet İçme Suyu Arıtma Tesisine 1,2 Megawatt gücündeki Güneş Enerjisi Santrali kurulduğunu ve İstanbul’daki en büyük GES olma özelliğini taşıyan projede tamamen yerli teknoloji kullandıklarını belirten Turan, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Türkiye’de ilk kez kullanılan yüzer sistem güneş panelleriyle de çevreyle dost, temiz enerji üretim kapasitemizi artırmayı amaçlamaktayız. Bu doğrultuda Büyükçekmece Gölü üzerinde yürüttüğümüz projeyle şimdilik 250 Kilowatt gücündeki ‘Yüzer Güneş Enerjisi Santrali’ işletilmektedir. Tesislerimizin enerji ihtiyacının bir bölümünün rüzgar enerjisinden karşılanması ve baraj havzalarındaki hava koridorlarından enerji üretmek için proje çalışmalarımız da devam etmektedir. Terkos Barajı tesislerine 15 Megawatt gücünde ‘Rüzgar Enerjisi Santrali’ kuruyoruz. Rüzgar tarlası için model çalışmalarının yapıldığı projede türbinlerin yeri de belirlenmiştir. Ölçüm çalışmaları yapılan bir Ar-Ge projesiyle 189 kilometre uzunluğundaki Melen isale hattının yapılaşmaya kapalı olan alanlarını rüzgar ve güneş enerjisi elde etmek için değerlendirmeyi planlıyoruz. Hazırlık aşamaları devam eden projeyle, Melen’den hem su taşınarak, hem de enerji üretilerek ülke kaynakları çok boyutlu değerlendirilmiş olacaktır.”
Fatih Turan, akıllı şebeke uygulamalarıyla ileri teknoloji tabanlı yerli ve milli bir su ve atık su yönetimini geliştirdiklerini ve bu sistemle 21 bin kilometreyi aşan içme suyu şebeke hattıyla, 17 bin kilometreden fazla atık su hattını uzaktan kontrol ettiklerini kaydetti. Turan, yüzde yüz yerli ve milli uygulamayla Basınçlı Hatları -Su Kesintisiz- Delme yöntemiyle hattaki su akışı kesilmeden isale hattı bağlantı çalışmasını gerçekleştirdiklerine dikkat çekerek, enerji kesintileri sebebiyle gerçekleşen su kesintilerini önlediklerini belirtti.
3 YIL İÇİNDE BÜTÜN ATIKSULAR BİYOLOJİK ARITILACAK
İstanbul?un denizlerini, derelerini, su kaynaklarını atıksu kirliliğinden korumak maksadıyla günlük 5 milyon 605 bin metreküp kapasiteye sahip 81 atıksu arıtma tesisimizle hizmet verdiklerini vurgulayan Turan, “İSKİ olarak her gün 3,5 milyon metreküp atık suyu arıtıyoruz. 2017 yılında toplamda 1 milyar 300 milyon metreküp kirlenen atık suyu arıttık. Hedefimiz; devam eden ve planlanan bütün tesislerimizin hizmete girmesinin ardından çok uzak değil 3 yıl içerisinde biyolojik ve ileri biyolojik atık su arıtma oranımızın yüzde 90’ların üzerine çıkarılmasıdır” dedi.
Bu kapsamda Ataköy İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi’nin 2. kademesinin inşaatını yılsonunda bitireceklerini dile getiren Turan, Tuzla İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi 3. Kademenin yer teslimi yapılarak inşaatına başlandığını, Baltalimanı, Yenikapı ve Kadıköy Atık Su Ön Arıtma Tesislerinin biyolojik arıtmaya dönüştürme çalışmalarının da devam ettiğini söyledi. İhale aşamasında olan Silahtarağa İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisimiz de günlük 435 bin metreküp atık su arıtma kapasitesine sahip olacağını belirten Turan, mevcut Ağva Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisini günlük 8 bin metreküp arıtma kapasitesine sahip membran biyolojik atık su arıtmaya dönüştürdüklerinin de altını çizdi.
MELEN HAVZASI’NI DA İSKİ KORUYOR
İçme suyu havzası olması nedeniyle Melen’i de atık su tehdidinden korumak için Düzce’deki yerleşim bölgelerinin atıksuyunun havzaya karışmasını engellemeyi amaçladıklarını belirten Fatih Turan, “Cumayeri, Yığılca, Çilimli, Kaynaşlı, Gölyaka ve Akçakoca İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisleri “Melen Havzası Çevre Koruma Projesi” kapsamında planlanmaktadır. Tesislerde ihale aşamasına geldik. Ayrıca; Düzce İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisinin de rehabilite edilmesi hedeflerimiz arasında yer alıyor. Düzce’nin atık sularını arıtma tesisine ulaştırmak içinde atık su tüneli inşa edeceğiz” diye konuştu.
YATIRMLARDA YERLİ VE MİLLİ TEKNOLOJİ KULLANILIYOR
Daha önce Adalar’a su götürdüklerini hatırlatan Turan, şimdi de Sivriada’ya ilk kez şebeke suyu ulaştırdıklarını ifade ederek, İSKİ’nin tüm makine, teçhizat ve ürün alımlarında, her türlü teknoloji kullanımında milli ve yerli ürünlerine öncelik verdiğini söyledi.
Türkiye’de ilk defa Türk mühendislerince üretilen yüzde 95?i yerli bir sistemle İSKİ?nin ilk içme suyu tünelini inşa etiklerini anlatan Turan, “Zeytinburnu İçme Suyu Tüneli’nin kazılarında kullanılan TBM Makinası Türkiye’de bir ilk olmasının yanı sıra, dünyada TBM üreten 8. ülke olma gururunu da bizlere yaşatmaktadır” dedi.
KAPALIÇARŞI’DA ALTYAPI ÇALIŞMASININ YÜZDE 99’U BİTTİ
İstanbul’un en değerli unsurlarından biri olan tarihi Kapalıçarşı’nın altyapısını robot teknolojisiyle rehabilite ettiklerini hatırlatan İSKİ Genel Müdürü Fatih Turan, şunları kaydetti; “Bugüne kadar toplamda 2.782 metrelik atık su hattının kaplamasını yaptık, yağmur suyu bağlantıları yapılmaktadır. Yağmur suyu oluklarından 280 tanesinin de yenilemesi yapılmış olup, kalan 402’si devam etmektedir. Atıksu işlerinin yüzde 99’u tamamlanmıştır. 2.450 metre uzunluğundaki içme suyu hattını yeniledik. Sadece şubeyolu imalatlarının bir bölümü ile hidrant montaj işleri kaldı. İçme suyu işlerinin yüzde 98’i sona ermiştir. Ayrıca çarşının sanat yapılarını da tarihi dokusuna uygun olarak yeniliyoruz. Ziyaretçilere rahatsızlık vermemek ve esnafın işlerine engel olmamak için de çalışmalarımıza akşam saatlerinde tarihi dokuya zarar vermeden arkeolog eşliğinde başlıyor ve sabaha kadar devam ediyoruz.”
DERE ISLAHLARI TAMAMLANIYOR
İstanbul’da atıksuları tesislere ulaştırmak için halihazırda hizmet veren 201 kilometre uzunluğunda tünel sistemimiz bulunduğunu belirten Turan, özellikle ve öncelikle şehir içinde kalan derelerin yetersiz kesitlerini yeniden düzenleyerek sel riskini ortadan kaldırdıklarını ve altyapı sorununa kalıcı çözüm getirdiklerini söyledi.
İstanbul’daki derelerin ıslahında sona yaklaştıklarının müjdesini veren Turan, şöyle konuştu; “Şiddetli yağışlarda sorunlara sebep olan dereler başta olmak üzere Büyükşehir Belediyemizle birlikte 19 kilometresi 2017 yılında gerçekleştirilen toplamda 507 km dere ıslahını tamamladık. 2018 Yılı sonuna kadar da 16,4 km daha dere ıslahı yapmayı hedefliyoruz. Çavuşdere ve Bülbüldere’nin ıslahıyla, özellikle Üsküdar Sahilinde aşırı yağışlarda denizle karanın birleşimi gibi görüntülere rastlanmayacak, yağmur suyu tünelleriyle yüzeysel akan suların toplanarak Marmara Denizi’ne deşarj edilmesi sağlanacaktır. Kurbağalıdere’nin Göztepe Köprülü Kavşak ve D-100 karayolunu geçen dere kısımları için 2.300 metrelik dere ıslah çalışmasına başlanmıştır. 1250 metrelik kısmı tamamlanan ıslah çalışmalarında geriye kalan 1.050 metrenin bu yılın sonuna kadar bitirilmesi öngörülmektedir.”
Atıksu sisteminde atıksu ve yağmur suyu ayrımını yapmanın şebekelerin verimli işletilmesi açısından büyük önem arz ettiğini dile getiren Turan, “Atıksu ve yağmur suyu ayırım inşaatları kapsamında bugüne kadar 3.600 kilometre yağmur suyu hattı yapılmış olup, devam eden işler kapsamında 397 kilometre daha yağmur suyu hattı yapılacaktır. Avrupa Yakası’ndaki yağmur suyu hattı imalatlarının yüzde 80’ini tamamladık. Asya Yakası’nda ise yüzde 75’ini bitirmiş bulunuyoruz” dedi.
DERE KENARLARI PİKNİK VE SPOR ALANI OLACAK
Genel Müdür Fatih Turan, İSKİ olarak artık sadece ıslahla yetinmediklerini, derelerin etrafındaki alanların peyzajlarını da planladıklarını belirterek, şu bilgileri verdi; “Bu bağlamda kentimizin piknik ve dinlenme amacıyla kullanılabilecek yeşil alanlarını artıracağız. Dere bantlarını bisiklet parkurundan 10 metrede bir dikilecek yol ağaçlarına kadar zenginleştirmeyi, dere güzergahlarını yeşil kuşakla çevirmeyi planlıyoruz. Sadece Ayamama Deresi’nin Halkalı ve Çobançeşme kavşakları arasında yer alan 80 bin metrekarelik kısmı, kentin hidrolojik, ekolojik ve rekreatif ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yeniden tasarlanarak bölgeye yeşil alan kazandırılacaktır. Proje kapsamında yapılacak peyzaj faaliyetleri ile 50’den fazla bitki türünden, 1 milyona yakın ağaç ve bitkinin dikilmesi ile Ayamama Deresi bölgenin flora ve faunasına hizmet eden, halkımızın daha sağlıklı bir çevrede yaşamasına katkı sağlayan ekolojik bir koridor haline getirilecektir. Ayrıca; Ayamama üzerindeki tarihi köprünün dere peyzajı ile bütünleşik ele alınması ile kültür mirasımızın korunması da sağlanacaktır. Planladığımız peyzajlı derelerimizin toplam alanı 647 bin metrekareden fazla. Sultanbeyli ve Sancaktepe İlçelerinde 270 bin metrekare, Tuzla’da 130 bin metrekare, Beykoz’da 40 bin metrekare, Arnavutköy’de 150 bin metrekare, Çekmeköy’de 57 bin metrekare yeşil alan ve rekreasyon alanı İstanbulluların hizmetine sunulacaktır. Peyzajlı dere projemiz kapsamında; yaklaşık 68 bin ağaç fidanı, 512 bin çalı fidanı ve 100 bin adet mevsimlik çiçek dikilecektir. Büyükçekmece’de kamulaştırılan 120 bin metrekarelik mutlak koruma alanlarının yıl onuna kadar ağaçlandırılması ve peyzajının yapılması hedeflenmektedir.”
Turan, dereleri Kamera Görüntüleme Sistemleri ile anlık olarak kontrol etiklerini, kameralarla atık su takibi ve yağışlı havalarda taşkın kontrolü yaptıklarını, sorun teşkil eden noktalara ekiplerimiz yönlendirilerek anında müdahale ettiklerini belirterek, proje kapsamında 68 dere ve alt geçit kamerasının montajı tamamlandığını söyledi.
İSTANBUL’DA YÜZÜLEMEYEN DENİZ YOK DENECEK KADAR AZ
“İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Mevlüt Uysal’ın da belirttiği gibi ‘Bir zamanlar İstanbul’da denize girilebilir yerler yok denecek kadar azdı. Şimdi ise denize girilemeyen yerler yok denecek kadar az...’ diyen Fatih Turan, hedeflerinin İstanbul’un tüm kıyılarında denize girilebilir kriterleri yakalamak olduğunu kaydetti.
İstanbul’un sahillerini İstanbullularla buluşturmak için devasa çevre koruma yatırımları gerçekleştirdiklerinin altını çizen Turan, İstanbul’daki plajlarıın büyük ölçüde temizlendiğini, başta Şile olmak üzere “Mavi Bayrak” kriterlerindeki sahillerin arttığını söyledi.
SU KAYIP KAÇAK ORANI AZALDI
İstanbul’da 1995 yılında yüzde 51,90 seviyesinde olan kayıp-kaçak su oranını, yapılan çalışmalar ve uygulanan yeni yöntemler sayesinde yüzde 23,61’e düşürmeyi başardıklarını belirten Turan, “Akıllı Şebekeler kapsamında kayıp-kaçakla mücadelede yürütülen projelerde debimetre alanları belirledik. Buralardan merkezimize ulaşan veriler sayesinde şebekeye verilen su ile faturalandırılan su net olarak ölçülebiliyor. Böylece bir bölgedeki kayıp-kaçak oranı görülebilmekte, bu veriler ışığında önlemler alınabilmektedir” dedi.
“Akıllı Sayaç” uygulaması ile anlık su tüketimini takip ve kontrol ettiklerinden de bahseden Turan, projeyle tüketimlerin okunarak faturalandırılması, sayaca yapılacak müdahalelerin takibi, usulsüz kullanımların engellenmesi, tüm açma-kapama işlemlerinin kontrolü ile hatalı okumaların azaltılması “uzaktan” yapıldığını söyledi. Turan, geçen yıl Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kanun Hükmünde Kararname ile İSKİ’de hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalışan 3 bin 143 alt işveren personelin, 3 bin 15’i işçi statüsünde kadroya alındığını da sözlerine ekledi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi toplantısında Fatih Turan’ın konuşmasının ardından AK Parti Grubu Sedat Demirtaş, CHP Grubu adına Hakkı Sağlam Faaliyet Raporu hakkındaki görüşlerini belirtti. Daha sonra oylamaya sunulan İSKİ 2017 Yılı Faaliyet Raporu, 141 kabul 59 ret oyuyla ve oy çokluğuyla onaylandı.
