MARDİN`E ``MIRRA``HEYKELİ

Mardin Belediyesi tarafından,Yenişehirde bulunan Muammer Güler Parkı`na ``Mırra``Heykeli Dikildi.Mardin taşından yapılma kaide üzerine metalden yapılmıış mırra ikram eden genç kız  heykeli Mardin Belediyesi tarafından,Mırra Geleneğinin yaşatılması için Yenişehir`den,Eski Mardin`e Çıkış yolunda Bulunan Muammer Güler Parkı`na Dikildi.

Arap  kentlerinden geldiği söylenen mırra, özellikle Mardin, urfa ve çevresinde içilen geleneksel bir kahvedir. genellikle, misafirlere ikram etmek, ya da düğün yemeklerinden sonra servis edilmek üzere hazırlanır. hazırlama süresi oldukça uzun olan mırra, özel fincanlarla sunulur. güneydoğu anadolu’da sunumu bir gelenek haline gelen mırranın, içimi sırasında, fincanının kesinlikle yere konulmaması gerekmektedir. fincanın yere koymak mırrayı hazırlayana hakaret anlamına gelmektedir. oldukça acı bir kahve olan mırra özellikle ağır yemeklerin üzerine içilmektedir. 

Mırra Mardin`de diğe yörelerden farklı olarak,Vefat nedeni ile Taziye için Gelen misafirlere acılarının paylaşılması anlamını da taşıması bakımından ikram edilmekte olup,Mırra ikram edilmesi artık Tüm Mardin evlerinde vazgeçilmez gelenek haline geldi.

Yerel kahve kültürü: MIRRA

Öncelikle söylemek gerekir ki, mırra hala yerel kalabilmiş ve geleneksel özellikleri olan bir kahve. Yayılamamasının ya da yayılmamasının en önemli nedeni evinizde kendiniz için pişirebileceğiniz bir içecek olmaması. Kilolarca kahve çekirdeğinden, ciddi emek ile ve çok miktarda hazırlandığı gibi, sunumu ve içiminin de bir adabı var. Mırra kelimesi Arapça`dan geliyor, acı anlamına gelen `mur`dan türetilmiş.

Mırra`nın Hazırlanması:

Kahve Çekirdeklerinin hazırlanması

Vurgulanması gereken özel bir çekirdeğe gereksinim yok. Kaliteli bir kahve çekirdeği yeterli

1. Tercih edilen kahvenin çiğ (yeşil) çekirdek halinde alınması. Bu çekirdek geniş, uzun saplı tava benzeri kaplarda kavruluyor ve uygun rengi alınca ustası kavurma işlemini bitiriyor.

2.  Kavurma işlemi bitince, ağaçtan yapılma dibeklerde, kahve çekirdekleri dövülmeye başlıyor. Bunun için günümüzde kahve değirmenleri de kullanılmakta.

3. Türk kahvesinden daha iri dövülen çekirdekler hazır hale geliyor.

Kahvenin pişirilmesi

1. Önce kahve çekirdekleri kaynamış suda uzun süre köpüklenerek ve telvesi ayrılana kadar kaynatılıyor. Bu sürenin sonunda kahve telvesinin üzerinde kalın bir sıvı oluşuyor. Buna da şerbet adı verilmekte.

2. Bu şerbet süzülerek mutbak adı verilen, mırra için özel hazırlanmış güğüm benzeri bir kaba boşaltılıyor ve kaynatma işlemi bu kapta devam ederken üzerine 2-3 kilo kahve çekirdeği ekleniyor ve taşmamasına dikkat edilerek kaynatma işlemi devam ediyor. Bu arada üzerine su ekleniyor. Bu işlem 5-6 kez tekrarlanabiliyor. Sonuçta uzun süre saklanabilen ve tekrar tekrar kullanılabilen koyu kıvamlı, acımsı bir içecek elde ediliyor.

Kahvenin sunulması

1. Bu işlemler bitince, mırra soğumaya bırakıyor. Kıvam artık içine konduğu fincanın kenarını boyayacak hale gelmesi ile belirlenmekte.

2. Soğuyan kahve, imibiklere veya büyük cezvelere alınmakta ve ısıtılıp sunulmakta.

3. Genellikle mırra özel günlerde ikram edildiği ve hazırlanması zor ve masraflı olduğu için ağa içeceği olarak ta adlandırılmakta. Misafirler gelince, kulpsuz bir fincana yarısını geçmeyecek kadar mırra doldurulup ikram ediliyor. Fincandaki bitince, fincan yere konmuyor ve yeniden dolduruluyor. İkinci ikramdan sonra aynı fincan silinerek yandaki misafire mırra sunuluyor. Sunan kişinin bir elinde kahve fincanı diğer elinde kahve ibriği var. Boynunda veya cebinde de fincanları silecek mendiller. Büyükten küçüğe doğru, sıra ile tüm odadakilere ikişer defa ikram ediliyor. Mırrayı yavaş yavaş içmek gerek. Mırra şekersiz içilmekte.

Mırra Adabı

Herkes aynı kulpsuz fincanla içiyor. En önemli gelenek, mırra fincanının yere bırakılmaması. Eskiden bu hatayı yapanın yapması gerekenler varmış. Bunlar:

Fincanı altınla doldurmak
Kahveyi servis edenle evlenmek
Kahveyi servis edeni evlendirmek
Kahveyi servis edenin çeyizini düzmek olabilirmiş.

Bir ailenin konuklarına mırra sunması için de özel şartlar gerekiyor. Daha önce hiç mırra sunmamış bir ailenin çocuğu gün gelip de hali vakti yerine gelip de mırra vermek isterse usülüne uygun olarak komşu yörenin ileri gelenlerini evine davet etmek zorunda. Destur (izin) büyük bir yemek şöleniyle kutlanıyor.

Mırraya tat vermesi amacıyla karışıma bir baharat olan kakule katılabilir.

Kaynaklar:

http://tr.wikipedia.org/wiki/M%C4%B1rra
http://www.siyahkahve.com/index.php?cmd=7&textID=532
http://www.yemekicmek.com/tarif.php?KategoriID=63&ID=1316
Skylife 05/2002 Benan Kapucu, yazar 
http://www.vatanim.com.tr/root.vatan?exec=pazarvatan_detay&hkat=1&hid=9944
http://www.e-mardin.com/everinyazi/aksamustu/kakuleli.htm

 ARTUKLU HABER AJANSI-MARDİN