Alışveriş poşetlerinin ücretli olmasına sayılı günler kaldı. 01 Ocak’tan itibaren yürürlüğe girecek Çevre Kanunu ile plastik alışveriş poşetleri artık 25 kuruştan satılacak. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, uygulamadan plastik poşet üreticilerinin olumsuz etkileneceğini ve 2019 yılında plastik poşet üretiminin en az yüzde 50 düşmesini beklediklerini söyledi. Eroğlu, üretimde yaşanacak bu daralmanın toplam 20 bin kişiyi istihdam eden sektörde yaklaşık 10 bin kişinin işsiz kalmasına yol açacağına dikkat çekti.
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında 01 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecek yasa ile satış noktalarında plastik alışveriş poşetleri tüketiciye ücretli olarak verilecek. Poşetlerin en az 25 kuruştan satılmasını ön gören yasa ile aşırı ve bilinçsiz tüketimden kaynaklanan çevre kirliğinin azaltılması, tüketicinin geri dönüşüm konusunda bilinçlendirilmesi hedefleniyor. Hem tüketici hem de sanayici açısından çeşitli zorluklar barındıran yasadaki bazı belirsizlikler ise plastik sektörünü kaygılandırıyor.
PAGEV Başkanı: “Plastik poşet paraları çevre ve geri dönüşüm sistemi için harcanmalı”
Gündeme geldiği ilk günden bu yana konunun takipçisi olan TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisi ve PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Plastik poşetlerin ücretli hale gelmesi Avrupa Birliği ile uyum süreci kapsamında gündeme gelen bir uygulamadır. Çevre Kanunu kapsamında plastik alışveriş poşetleri bundan böyle ücretli satılacak. Aşırı ve bilinçsiz tüketimi önlemek noktasında önemli olduğunu düşündüğümüz yasada ucu açık bırakılan noktaların netleştirilmesi ise büyük önem taşıyor. AB’deki benzer uygulamalarda 50 mikronun üzerindeki poşetler kapsam dışı tutuluyor. Bu ayrım Türkiye’deki mevzuatta yer almıyor. Sektör temsilcileri olarak bu ayrımın da mevzuatta yer alması gerektiğini savunuyoruz. Ayrıca biyobozunur biyoplastiklerle ilgili herhangi bir düzenleme yapılmaması da önemli bir eksiklik. Bu malzemelerle üretilen poşetler de ücretsiz olmalı. Bu konu küçük esnafla müşterisi arasında da büyük ihtilaflara sebep olacaktır. Pazar yerleri, bakkal ve kuruyemiş gibi yerlerde zorluklarla karşılaşılacak. Örneğin kuruyemişçiden alınacak bir torba için bile bu ücret ayrıca ödenmek durumunda kalınacak. Bu nedenle poşetlerin en az 200 metrekarenin üzerindeki satış noktalarında ücretli olması gerektiğini düşünüyoruz. Sonuç olarak amaç birilerini cezalandırmak değil bilinçsiz tüketimi önlemektir. Plastik poşetlerden elde edilecek paraya gelir kapısı olarak bakılmaması gerektiğine inanıyoruz. Gelirin bir çevre fonunda biriktirilmesi ve bu gelirle çevre konusunda bilinçlendirme ve geri dönüşüm çalışmaları için kaynak oluşturulması yasanın gerçek anlamda amacına ulaşmasını sağlayacaktır” dedi.
Tüketici çöp poşetine yönelecek, çöp poşeti satışları artacak…
Kısa sürede yürürlüğe giren yasanın plastik poşet üreticilerini zora soktuğunu da dile getiren Yavuz Eroğlu şunları söyledi; “Birleşmiş Milletler’in yayımladığı bir rapor, paralı poşet uygulamasına geçilen ülkelerde tüketimin yüzde 60’lara kadar düştüğünü gösteriyor. Türkiye’de de uygulamanın ilk yılında poşet tüketiminin yüzde 50 düşeceğini tahmin ediyoruz. Bu da yıllık 200 – 250 bin ton civarında olan plastik poşet üretiminin en az yüzde 50 azalması anlamına geliyor ki bu durum üretici firmalarımızı zora sokacak. Üstelik ciddi bir istihdam kaybı da gözlenecek. Bugün 20 bin kişiyi istihdam eden sektörde yaklaşık 10 bin kişi işsiz kalma riski ile karşı karşıya. Bu noktada poşet üreticilerimizin hızlı bir dönüşüme ihtiyacı var. Diğer yandan yeni uygulama ile birlikte çöp poşeti tüketiminin artmasını bekliyoruz. 25 kuruş küçük bir rakam gibi görünse de alışverişe göre değişmekle birlikte 3-4 poşet kullanıldığı göz önüne alındığında bu rakam 1.25 TL’ye denk geliyor. Tüketiciler her alışverişte bu rakamı ödemek zorunda kalmak istemiyor. Aldığımız duyumlar tüketicilerin önemli bir kesiminin alışveriş torbası olarak çöp poşetlerini kullanacaklarını sonra da evde çöp için aynı poşetleri kullanmaya devam edeceklerini gösteriyor. Zira insanlarımız market kasasında ihtiyacından çok daha fazla aldığı plastik poşetleri evinde çöp poşeti olarak kullanıyordu. Çöp poşetine talebin artması tabii firmalarımız açısından farklı bir fırsatı da ortaya çıkaracaktır”.
Plastik poşetten elde edilecek gelirin atık yönetim sisteminin iyileştirilmesine ve geri dönüşüm altyapılarına harcanması gerektiğini vurgulayan Eroğlu; “En büyük sıkıntımız atık yönetim sisteminin yeterli olmaması. Yeni düzenlemeyle, atıkların geri dönüşümü için firmaların ödediği katkı payı çok artacak. Plastikler için bu pay 9 kat olacak. Alüminyum kutularda 12,5 kat, metal kutularda 6 kat, süt kutusu gibi kompozit kutularda 10 kat, kâğıtta 8,6 kat artacak. Önceki uygulamada bu artırımlar olmadığı halde firmalar ödeme yapmakta güçlük çekiyordu, şimdi sektör daha da zorlanacak” diyerek açıklamalarını bitirdi.
ARTUKLU HABER AJANSI-İSTANBUL