Suriyelilerin dönmeye niyeti yok…
Necdet Buluz
Her ne kadar yetkililer “Suriyeliler ülkelerine dönüyor” deseler de rakamlar Suriyelilerin dönmeye niyetli olmadığını gösteriyor.
Türkiye'de geçici koruma statüsüyle bulunan Suriyelilerin sayısı, 2021 yılından beri düşüyor. Suriye'de Beşar Esad yönetiminin 8 Aralık 2024'te devrilmesinden sonra ise Suriyeli göçmenlerin ülkelerine dönüşünün hızlanıp hızlanmayacağı gündeme gelmişti.
Süreçteki geri dönüşlerle ilgili son güncel resmi verileri Perşembe günü açıklayan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, yönetim değişikliğinden bu yana geri dönüş yapanların sayısının 250 bin 64 kişi olduğunu belirtti. Günde ortalama 1462... Bu hızla giderse Türkiye'deki Suriyelilerin sayısı 5 yıl sonunda sıfıra yakın düzeyine inecek.
Türkiye'deki Suriyelilerin çok büyük bir bölümünün, sunulan imkanlar nedeniyle geçici koruma statüsüyle yaşadığı düşünülüyor.
Göç İdaresi'nin verilerine göre bu statüdeki Suriyelilerin sayısı, 2011 ile 2021 arasındaki 10 yıllık dönemde, 2019'daki küçük bir düşüş dönemi dışında, sürekli arttı. 2021'de sayı, en üst seviye olan 3 milyon 737 bin 369'a ulaştı. Ancak 2021'den sonra sayı sürekli düştü. Göç İdaresi'nin sitesindeki en güncel veri 22 Mayıs 2025 tarihine ait. Bu tarih itibarıyla Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin sayısı 2 milyon 723 bin 421.
İçişleri Bakanı Yerlikaya, 29 Mayıs Perşembe günü CNN Türk kanalında yaptığı açıklamada, 2016'dan bu yana gönüllü olarak ülkelerine dönen Suriyeli sayısının 1 milyon 126 olduğunu belirtti.
Suriye'de 8 Aralık 2024'te Beşar Esad yönetimi devrilmiş, ilerleyen süreçte Ahmed Şara, geçiş yönetiminin devlet başkanı olmuştu.
Yerlikaya, 9 Aralık 2024'ten bu yana geri dönüş yapanların sayısının 250 bin 64 kişi olduğunu söyledi. İçişleri Bakanı, aynı zamanda 26 bin - 27 bin civarında gitmek için hazırlık yapan Suriyeli göçmenin olduğunu da belirtti.
Göç İdaresi'nin güncel verilerine göre İstanbul, Türkiye'de en fazla Suriyelinin yaşadığı kent olmaya devam ediyor. Şehirde, geçici koruma statüsündeki 437 bin 687 Suriyeli yaşıyor. İstanbul'u Gaziantep, Şanlıurfa, Adana, Hatay, Mersin, Bursa, Konya, İzmir ve Ankara takip ediyor. Gaziantep'te 381 bin 24, Şanlıurfa'da 236 bin 901, Adana'da 201 bin 877, Hatay'da 190 bin 575, Mersin'de 171 bin 906, Bursa'da 157 bin 968, Konya'da 112 bin 577, İzmir'de 109 bin 327, Ankara'da ise 79 bin 387 Suriyeli yaşıyor.
Türkiye'de en az Suriyelinin yaşadığı kent ise sadece altı Suriyeliyi barındıran Hakkari. Yine en az Suriyelinin yaşadığı kentlerden Bayburt'ta 32, Tunceli'de 38, Artvin'de 66, Iğdır'da 79, Gümüşhane'de 91 Suriyeli ikamet ediyor. Göç İdaresi'nin verilerine göre Türkiye'deki Suriyelilerin 1 milyon 405 bin 671'i erkek, 1 milyon 317 bin 750'si kadın.
Yaş ortalaması açısından bakıldığında ise 0-4 yaş arasındakilerin sayısı 390 bin 292, 5-17 yaş arasındakilerin sayısı 931 bin 872, 18-64 yaş arasındakilerin sayısı 1 milyon 355 bin 940, 65 yaş üstündekilerin sayısı ise 45 bin 317. Bu arada 22 Mayıs itibariyle Türkiye'de yakalanan Suriyeli düzensiz göçmen sayısı 7 bin 917 oldu. Yakalanan düzensiz göçmenler listesinde ilk sırada 17 bin 877 sayısıyla Afgan göçmenler bulunuyor. Ali Yerlikaya'nın açıkladığı son verilere göre resmi olarak Türkiye'de bulunan toplam yabancı sayısı ise 3 milyon 988 bin 157.
