TILSIMLI BİR SORU SAHİ BİZ MANYAK MIYIZ ?
"Horoz öttüğü için sabah olmuyor, sabah olduğu için horoz ötüyor" realitesinden hareketle , başkalarının bağıra-çağıra ve etrafa rahatsızlık ve huzursuzluk veren horozunun ötmesiyle sabahın olabileceği iddialarını sürdürmelerine karşın ;
sabahın horozun ötmesiyle değil, ancak ay ve güneşin doğmasıyla oluşacak aydınlık sonrası olabileceğini kanıtlayan bir ülkeyi konuşacağız.
Adı Kosta Rika.
Afyonkarahisar ve Konya'nın toplamı kadar yüzölçüme sahip, nüfusu 5 milyon civarında olan bir Orta Amerika ülkesi.
Aptallığından ders almayı becermiş ve 10 yıl içinde dünyanın en mutlu ülkesi haline gelmiş bir ülke.
Sömürge olduğu dönemlerde ;
* iki darbe,
* kaos,
* komşularla ilişkilerde dengesizlik,
* adam kayırma,
* huzursuzluk gibi mutluluk endeksini düşüren ne varsa yaşadıktan sonra, bağımsızlığını kazandığında ;
akılları başlarına gelmiş, komşularıyla ve ülke içindeki etnik ayrımcılıkla savaşmaktan 150 yıl sonunda vazgeçmiş bir ülke.
50 yıl önce başa gelmiş bir adamın ;
"bir dakika yahu, biz manyak mıyız" sorusunu sormakla başlamış değişim.
* Yasama, yargı ve yürütmenin bir daha değiştirilemeyecek şekilde ayrı tutulması sağlanmış öncelikle.
* Dışişleri Bakanlığı girişine "bu ülkede kuvvetler ayrılığı kesin bir şekilde uygulanmaktadır" ibaresini yazdırmış.
* Komşularına ve tüm dünya milletlerine seslenerek "siz birbirinizi yiyin, kavga edin. Ben kapılarımı huzursuzluğa kapatıyorum, benden uzak durun. Sadece ticarette sizinle muhatap olurum" mesajını vermiş.
* Bakanlardan bütçelerinin nereye harcandığını sormuş.
* Silahlı kuvvetlere çok harcama yapıldığını gördüğünde "savaş yok, komşuların ilişkilerine karışmak yok. O halde orduya da gerek yok" diyerek kaldırmış.
Bu tutumu ile 1987 Nobel Barış Ödülünün sahibi olmuş.
Tüzüğü mutluluk üzerine kurulmuş partilerine Mutluluk Partisi adı verilmiş.
Adalet ve eğitim konuları en fazla önemsendiği için ilk olarak okullardan başlanmış.
*okullarda derslerin çoğunun doğada yapılmasına gidilmiş,
*çocukların matematiği ağaç ve çiçek sayarak öğrenmesi sağlanmış,
*mezun olabilmenin şartı, 5 yılda dikilmesi gereken ağaç kotasını tutturmak olarak belirlenmiş,
*halkın aydınlanması için aydınların ücretsiz seminerler vermesi sağlanmış,
*yazılı ve görsel medyanın halkı aydınlatması için kullanılması zorunlu kılınmış,
*halkın her tarafta başka başka dilleri konuşmasının önü açılmış,
*kimse kimsenin dilinin kaba veya üstün olmadığı öğretilmiş,
*sadece sayısı 5 olan üniversiteden mezun olan her gencin çok iyi derecede İngilizce öğrenmesi sağlanmış,
*doğa mutlak surette korunmalı anlayışı doğrultusunda ; ağaç kesmek, gecekondu ve AVM yapmak kesinlikle yasaklanmış,
*evlenmek isteyenin 6 haftalık kursa katılıp başarılı olması zorunlu kılınmış,
*çocukların içgüdüyle değil, bilinçle eğitilmesi doğrultusunda anne ve baba olmak isteyenlerin de kursa katılması ön görülmüş.
Peki ;
Sabah olma yolunun aydınlığa bağlı olduğunu kanıtlayan ve kendine "biz manyak mıyız" sorusunu sorarak gerçekleştirdiği değişim sonrası Kosta Rika'nın durumu ne merkezde ?
* Dünyanın sadece binde üçü kadar büyüklüğe sahip olmasına rağmen ; kara parçası çok daha büyük olan çoğu ülkeden çok daha önde.
* Dünyanın bütün canlı çeşitliliğinin yüzde altısı bu ülkede. 850 kuş, 1200 orkide ve 600 kelebek çeşidine sahip.
* Halkın geliri Avrupa halklarının 1/4'ü olmasına rağmen, son 10 yılda dünyanın en mutlu ülkeleri sıralamasında 1. veya 2. durumda.
* Kişi başı ortalama yaşam süresi 79.2 ile çoğu ülkeyi geride bırakmış.
* Ordu yok, kavga yok, silah yok ama ; halk adalete sonsuz güveniyor.
* Basın özgürlüğü sıralamasında, 180 ülke arasında 6. sırada yer alıyor.
* Üniversite mezunları ; kafelerde garsonluk, inşaatlarda işçilik, pazarda pazarcılık yapmıyor ; dijital ürünler tasarlayarak ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor.
* Petrol, doğalgaz ve çeşitli madenler gibi yer altı zenginliğine sahip değil. Kısa sürede karayollarında yakıtlı araç kullanımını bitirme konusunda kararlı.
* Yenilenebilir enerji çerçevesinde ; tüm ihtiyacını rüzgar, güneş ve sudan elde ettiği enerji ile karşılamakta.
* Komşuları Nikaragua ve Panama iç işlerinde birbirlerini yerken, kendileri huzur içinde yaşayıp saygıyla anılıyor.
* Orta Amerika'nın İsviçre'si olarak anılan ülke ; aslında kara para, rüşvet ve pis işlerin döndüğü İsviçre'den çok daha önde.
* Yurtta Sulh Cihanda Sulh ilkesinin hakim olduğu, insanların değil çiçek ve kuşların sığınmacı olduğu Kosta Rika'da ;
selam bile "SAF YAŞAM" anlamına gelen "PURA VIDA"dır.
PURA VIDA Kosta Rika...
SEMİH HOCAOĞLU-MARDİN
