Rus pazarı büyüyor…
Necdet Buluz
Konunun özeti:
Büyüyen Rus pazarında yerimizde saydık. Mısır ilgi görüyor ve bu ülke liderliğe oynuyor. Daha önce belirtik, Rus turistleri elimizden kaçırdık.
ATOR analistlerinin hesaplamalarına göre, Mayıs-Eylül 2025 döneminde organize segmentteki (tur operatörü müşterileri) outgoing turizm pazarındaki ortalama ağırlıklı büyüme, 2024'ün aynı dönemine kıyasla %20,5 olarak gerçekleşti.
Hesaplama, outgoing turizm pazarındaki en büyük oyuncular olan tur operatörleri FUN&SUN, Anex, Coral Travel ve Sunmar, PEGAS Touristik, Intourist, Space Travel, Russian Express, PAC Group ve Let’s Fly'ın verilerine dayandırıldı.
Önde gelen çevrimiçi paket tur toplayıcılarının verileri (Sletat.ru: +%25,9, Onlinetours.ru: Mayıs-Eylül döneminde yıllık %65 artış) outgoing turizmdeki genel büyüme eğilimini doğruluyor, ancak çevrimiçi platformların ve bunlara bağlı acente ağlarının yoğun büyümesi nedeniyle rakamların piyasa ortalamasının üzerinde olduğu görülüyor.
ATOR Analitik Servisi'nin ön tahminlerine göre, Mayıs-Eylül 2025 döneminde yaklaşık 9 milyon Rus, turizm ve iş amaçlı yurt dışına seyahat etmiş olacak. Bunlardan yaklaşık 6,5-7 milyonu tur operatörlerinin müşterisi.
Tur operatörü Space Travel'ın CEO'su ve ATOR Uluslararası Turizm Başkan Yardımcısı Artur Muradyan, "Birçok açıdan parlak, olumlu dinamikler, turların yabancı para cinsinden fiyatındaki artışı önemli ölçüde telafi eden, hatta daha da ucuz hale getiren rublenin güçlenmesinin sonucuydu" diyor.
Rusların yurtdışına seyahat ettiği kilit ülkeler: Geçen yıla kıyasla neler değişti?
Türkiye yerinde saydı
Türkiye, yurtdışı turizm pazarında tartışmasız liderliğini koruyor. Ancak, organize pazardaki satışlardaki payı bu yaz sezonunda azaldı (2024'te yaklaşık %65 iken, bu yıl yaklaşık %58). Rezervasyon sayısında bir artış var, ancak büyüme pazar ortalamasının altında.
Uzmanlar, bunun nedenini, geçen yıl Türkiye'deki tatil köylerinin fiyatlarındaki sert artışın ardından talebin rakip ülkelere dağılmasına bağlıyor.
Yıllar önce olduğu gibi, yaz sezonunda Türkiye'ye yapılan tur satışlarının %85'i tur operatörleri tarafından Antalya tatil beldelerine, %12'si ise Ege kıyılarındaki tatil beldelerine yapıldı. Tur operatörlerinin blok programları sayesinde İstanbul'a yönelik turlara olan talepte gözle görülür bir artış var.
Ancak İstanbul ve gezi programları (Kapadokya, Mezopotamya, Türkiye'nin Altın Yüzüğü) yaz aylarında tur operatörlerinin Türkiye'deki satışlarının yalnızca yaklaşık %3'ünü oluşturuyor.
En fazla büyüme Mısır ve kruvaziyerde
Mısır, yaz sezonunda rezervasyon sayısında büyük bir artış göstererek ikinci sıradaki yerini sağlamlaştırdı. Bunun başlıca nedeni, yaz aylarındaki ulaşım hacminin önemli ölçüde artması ve tatillerde uygun fiyatların sağlanması.
BAE'de yaz tatili rezervasyonları da ılımlı bir artış gösterdi.
Uzmanlara göre, bu yıl İran-İsrail çatışmasıyla bağlantılı olarak yaz aylarında yaşanan "uçak kazaları" nedeniyle Emirates'e ve BAE merkezleri üzerinden yapılan bağlantılı uçuşlara olan talep yavaşladı.
Abhazya, bu sezon tur satışlarında istikrarlı bir büyüme gösterdi; bu artış, ulaşım kolaylığı, uygun fiyat (fiyatlar ortalama olarak Soçi'den daha düşük) ve Suhum'a direkt uçuşların açılmasıyla açıklanıyor. Ancak, ulaşım hacmi henüz o kadar büyük değil.
Sohum ve yakınındaki Yeni Aynoroz'da rezervasyonların payı artarken, Abhazya'daki ana tatil beldesi Soçi havaalanına en yakın olan Gagra olmaya devam ediyor.
Vietnam, Mart-Nisan aylarında Nha Trang'a yönelik tur operatörlerinin kapsamlı charter programları sayesinde ilk kez en iyi beş yaz destinasyonu arasına girdi. Ülke, büyüme dinamikleri açısından (düşük bir bazdan) tartışmasız lider oldu.
Örneğin, bu yıl 18 Rus şehrinden kapsamlı bir charter programının ortaya çıkmasıyla Anex Vietnam 30 kat, PEGAS Touristik 36 kat, FUN&SUN ve Coral Travel ise sırasıyla 12 ve 15 kat büyüme gösterdi.
Yurtdışı deniz yolculukları (PAC Group, yıllık bazda %36 artış kaydetti),
Yılın ortalama yaz turu faturası artışı neredeyse tüm önemli destinasyonlar için belirgin. Türkiye, ruble cinsinden geçen yıla göre makul ölçüde pahalılaştı, ancak geçen yılki fiyat artışının neden olduğu yüksek baz, destinasyonun büyümesini yavaşlatıyor.
Erken rezervasyonlarda kısmi toparlanma, son dakikaya güçlü talep
Turistler yaz tatili için yurt dışı turlarını önceden ayırtmaya başladı, ancak son dakika turları giderek daha sık karşımıza çıkıyor.
2025 yılında yaz aylarında yurt dışı turlarına yönelik rezervasyon süresi %25 artarak varıştan önce 50 güne ulaştı (2024 yılında bu rakam yaklaşık 40 gündü).
Turistler, yaz tatillerini çok daha erken planlamaya ve yurt dışında rezervasyon yaptırmaya başladılar. Bunun nedeni, Covid öncesi planlama alışkanlıklarının yeniden canlanması ve fiyat ve konaklama açısından en iyi seçenekleri garanti altına alma isteği.
Ancak Onlinetours.ru, "son dakika turlarının" payının da arttığını belirterek, son dakikanın bu yıl pazara kademeli olarak geri döndüğünü belirtiyor. Bu tür turlar genellikle varıştan 7 ila 2 gün önce satın alınıyor ve özellikle Türkiye, Mısır, Tayland ve bazen de BAE gibi büyük hacmi büyük alanlara yöneliyor.
Bu sezon, aşırı erken rezervasyon örnekleri de mevcut: örneğin, BAE'deki lüks bir otelde tatil rezervasyonu, tur operatörü FUN&SUN aracılığıyla varıştan 384 gün önce yapıldı.
Premium tur satışlarındaki büyümede lider Mısır
Premium turlar çoğu destinasyonda büyümeye devam ediyor, ancak dinamikler açısından Mısır lider konumda.
Tur operatörleri, neredeyse her yerde premium ürün satışlarında artış görüyor. Türkiye ve BAE'deki büyümeleri istikrarlıyken, Çin'deki büyüme "düşük baz etkisi"nden kaynaklanıyor. Tayland'a yapılan bu tür başvuruların sayısındaki düşüş, destinasyondaki genel olumsuz dinamiklerle örtüşüyor.
Bu yaz sezonunun açılması, Mısır'da premium otellere olan talebin patlayıcı bir şekilde artması anlamına geliyor. Bu, yeni lüks otellerin açılması ve Türkiye'ye kıyasla çok daha düşük fiyatlarla hizmet kalitesinin artmasıyla ilişkilendiriliyor.
Yurt dışı turlarında süre ve grup kompozisyonu parametreleri sabit kalıyor. Onlinetours.ru'nun belirttiğine göre, klasik "7-10 günlük bir çift veya çocuklu bir çift" formülü en popüler olanı olmaya devam ediyor.
Ayrıca, 2025 yaz sezonunda tur operatörleri, çeşitli etkinliklerle bağlantılı turlara olan ilginin arttığını fark ediyor; örneğin, Formula 1 Grand Prix'si sırasında BAE'ye düzenlenen turlar ve dünya yıldızlarının konserleri.